Ciąża to piękny czas w życiu każdej kobiety. Oczekiwanie na urodzenie maluszka, radość i przygotowania do przyjścia dziecka na świat. Jednakże przyszłe mamy bardzo często także stresują się tym, czy ich dziecko rozwija się prawidłowo i czy ciąża przebiega bez komplikacji. Dlatego też w czasie ciąży wykonuje się szereg badań, które mają zobrazować stan zdrowia nie tylko przyszłej mamy ale również jej nienarodzonego dziecka. Badań jest bardzo wiele, i często to lekarz prowadzący decyduje o tym, które z nich powinny zostać w danej chwili wykonane, biorąc pod uwagę wielkość ciąży, wiek przyszłej mamy jak również jej ogólny stan zdrowia. Jednym z takich właśnie badań, które często są zlecane przyszłym mamom jest badanie USG.
Spis treści
Czym jest badanie USG?
Badania USG, czyli ultrasonografia, zalicza się do tak zwanych badań obrazowych. Zaliczane są do nich z tego powodu, że podczas badania uzyskuje się obraz który pozwala określić ewentualnie nieprawidłowości czy potwierdzić pewne dane. W przypadku badań USG zlecanych w czasie ciąży ich zadaniem jest zbadanie ogólnego stanu płodu, łącznie z oszacowaniem wieku ciąży lub wykryciem niektórych wad. Aparaty do badań USG emitują fale ultradźwiękowe, które są niesłyszalne dla ludzkiego ucha. Przenikają przez skórę, odbijając się od napotkanych na drodze przeszkód. Dzięki temu możliwe jest uzyskanie na ekranie obrazu w czasie rzeczywistym. Szybki rozwój nowoczesnych technologii sprawia, że nowoczesne aparaty do wykonywania badań USG są w stanie pokazać o wiele lepszy obraz i tym samym zapewnić znacznie dokładniejsze badanie.
Kiedy wykonuje się USG w ciąży
W czasie ciąży badania USG wykonuje się co jakiś czas, w celu określenia prawidłowości rozwoju ciąży. Oczywiście lekarz ma prawo do zlecenia dodatkowego badania, jeśli pewne objawy budzą jego wątpliwości. Ponadto dzisiaj bez problemu można wykonać badanie USG również na życzenie, z tym że zazwyczaj jest to możliwe tylko w trakcie wizyt prywatnych. To, w jaki sposób jest wykonywane badanie USG ciążowe i na co zwraca się szczególną uwagę uzależnione jest przede wszystkim od tego, w jakim okresie ciąży jest ono przeprowadzane. Warto zaznaczyć, że od wielkości ciąży zależy nie tylko to, na co zwraca się uwagę lecz także bardzo często sposób wykonywania badania.
Badanie USG w różnych okresach ciąży
Badanie USG we wczesnej ciąży, czyli mniej więcej do ukończenia 11 tygodnia ciąży nie jest standardowo wykonywane. Zazwyczaj jego celem jest potwierdzenie ciąży, jeśli inne metody nie przynoszą odpowiednich efektów lub istnieją wątpliwości na przykład co do wieku ciąży. Ze względu na bardzo niewielkie jej rozmiary w tak wczesnym okresie badanie wykonywane jest dopochwowo, aby dać jak najlepszy obraz sytuacji. Służy do tego odpowiednia końcówka, którą lekarz wprowadza do pochwy. W celu zabezpieczenia zdrowia kobiety na końcówkę zakłada się prezerwatywę i nawilża ją specjalnym środkiem. W późniejszym okresie ciąży USG dopochwowe jest rzadko wykonywane, chyba że zachodzi konieczność dokładnego ustalenia długości szyjki macicy czy na przykład położenia łożyska i nie jest to możliwe podczas tradycyjnego badania USG. W czasie USG dopochwowego zwraca się także uwagę na umiejscowienie ciąży. Bywa że zapłodnione jajeczko zagnieżdża się poza macicą, co może stanowić zagrożenia życia kobiety. Ocenia się także wielkość ciąży i płodu, sprawdza bicie serca zarodka jak również ocenia wygląd narządów rodnych kobiety i wykrywa ewentualne nieprawidłowości. Zazwyczaj na tym etapie lekarz może ocenić, czy ciąża rozpoczęła się prawidłowo czy też ze względu na przykład na niewłaściwe umiejscowienie stanowi zagrożenia życia kobiety.
Kolejne badanie USG w ciąży wykonywane jest pomiędzy 11 a 14 tygodniem ciąży. To badanie zalicza się do badań obowiązkowych. Każdy lekarz prowadzący ciężarną pacjentkę powinien w tym czasie wydać jej skierowanie na badanie USG. W tym okresie celem badania jest przede wszystkim ocena prawidłowości rozwoju ciąży jak również określenie wielkości płodu. Określenie wieku ciąży odbywa się w czasie USG za pomocą pomiaru wielkości kości i porównaniu danych. Dzięki temu lekarz jest w stanie ocenić wiek ciąży z dokładnością zazwyczaj do 7 dni. Ma to szczególne znaczenie przede wszystkim w przypadku pacjentek, które prze zajściem w ciąże miały nieregularne miesiączki. Termin porodu bowiem wyznacza się zazwyczaj bazując na dacie początkowej ostatniej miesiączki. Dodaje się 7 dni a następnie 9 miesięcy, aby określić przypuszczalny termin porodu. W przypadku dość regularnych cykli miesiączkowych tak wyliczona data jest niezwykle prawdopodobna oraz najczęściej pokrywa się z terminem porodu wyliczonym w czasie badania USG. Jeśli jednak miesiączki są nieregularne, lekarze bazują na wynikach USG, określających wiek ciąży oraz ewentualny termin porodu. Badanie USG w tym czasie służy także do określenia prawidłowości cech anatomicznych płodu. Lekarz wykonując takie badania widzi nie tylko głowę, ręce czy nogi dziecka. Jest w stanie także obejrzeć pęcherz moczowy, mózg, kręgosłup czy żołądek. Podczas badania sprawdza się także ilość uderzeń serca na minutę, aby stwierdzić czy rozwija się ono prawidłowo. Lekarz powinien także sprawdzić i opisać położenie łożyska jak również obejrzeć na ile to możliwe narządy rodne. Jeśli zachodzi konieczność wykonania specjalnych nadań, czyli tak zwanego USG genetycznego, zwanego także prenatalnym, to właśnie w tym okresie powinno być ono wykonane.
Kolejne obowiązkowe badanie USG wykonywane jest pomiędzy 18 a 23 tygodniem ciąży. Ze względu na to bywa czasem nazywane badaniem połówkowym, ponieważ jest ono wykonywane w połowie ciąży. Poza parametrami, które sprawdza się we wcześniejszych badaniach, czyli wieku ciąży, ocenie stanu dziecka i mierzeniu kości płodu lekarz zwraca uwagę również na inne szczegóły. Należy do nich na przykład ocena stanu szyjki macicy ze szczególnym uwzględnieniem tego, czy nie doszło do rozwarcia. Szybsze skracanie szyjki macicy często występuje u kobiet, które będą rodzić kolejne dziecko. Przedwczesne rozwarcie jednak może być przyczyną nie tylko przedwczesnego porodu. Może bowiem dochodzić do przesączania wód płodowych i tym samym zmniejszaniu ich ilości, co może mieć konsekwencji dla prawidłowości rozwoju płodu. Bardzo ważna jest także ocena stanu łożyska, przede wszystkim to, czy jest ono na właściwym miejscu i nie odkleja się. To badanie USG jest bardzo istotne, ponieważ daje możliwość wykrycia wielu wad płodu. Dostępne dzisiaj technologie umożliwiają wykonywanie wielu operacji ratujących życie dziecka jeszcze w łonie matki. Dlatego jeśli lekarz podczas badania zauważy nieprawidłowości, podejmuje decyzję o dalszym postępowaniu. Od pewnego czasu aparaty USG dają możliwość wykonania badania w technologii 3D oraz 4D. Jeśli ktoś planuje przeprowadzenie takiego właśnie badania, najlepszym do tego okresem jest właśnie czas pomiędzy 18 a 23 tygodniem ciąży.
Ostatnie z obowiązkowych badań USG w ciąży przypada na czas pomiędzy 28 a 32 tygodniem ciąży. Poza ocena stanu dziecka , łożyska i szyjki macicy lekarz sprawdza także prawidłowość ułożenia dziecka. Jeśli nie przyjęło ono odpowiedniej pozycji czyli głową w dół, być może konieczne okaże się kolejne badanie lub należy podjąć decyzję o cesarskim cięciu. Na tym etapie istotne jest określenie dojrzałości łożyska. Specjalna skala według które się to dzieje ma 3 stopnie dojrzałości. Ostatni, 3 stopień wskazuje na to, że łożysko jej w pełni dojrzałe i tym samym w każdej chwili może dojść do porodu. Jeśli kobieta nie urodzi w terminie, po zakończeniu 40 tygodnia ciąży wykonywane jest badanie USG, aby ocenić stan płodu i podjąć kroki co do dalszego działania.
USG genetyczne i trójwymiarowe
Szczególnymi badaniami USG, które także mogą być wykonane w ciąży są badania USG genetyczne oraz trójwymiarowe. USG genetyczne, zwane również prenatalnym jest badaniem mającym na celu wykrycie niektórych wad płodu, w szczególności takich jak zespół Downa. Bardzo często USG genetyczne wykonywane jest w innym gabinecie niż dotychczas. W celu prawidłowej oceny powinno być ono wykonywane przez osoby posiadające odpowiednie certyfikaty jak również dysponujące właściwym sprzętem. USG prenatalne musi być wykonane w odpowiednim czasie. Maksymalny czas na jego wykonanie to pomiędzy 11 a 14 tygodniem ciąży. Jednym z pomiarów, który w czasie jego wykonywania jest sprawdzany jest między innymi długość ciemieniowo-siedzeniowa płodu, która w tym czasie osiąga wskazane wymiary i pozwala na dokładną ocenę. Wiele uwagi w czasie USG prenatalnego przywiązuje się do tak zwanej przezierności karku. Polega ona na określeniu odległości pomiędzy skórą a tkanką podskórną. Jeśli wskazana norma, czyli 2,5 mm jest przekroczona, może ona świadczyć o wadach genetycznych. Sprawdza się także kość nosową dziecka, jej brak czy nieprawidłowości w budowie mogą świadczyć o ryzyku wystąpienia zespołu Downa. Badania genetyczne można wykonywać prywatnie, jednakże istnieje szereg przesłanek, które są podstawą do tego, aby mogły one zostać sfinansowane przez NFZ. USG prenatalne obowiązkowo zleca się kobietom, które będąc w ciąży mają więcej niż 35 lat. Tak samo zlecane jest bez względu na wiek tym pacjentkom, które wcześniej urodziły dzieci obciążone wadami genetycznymi czy z zespołem Downa oraz wówczas, gdy w bliskiej rodzinie występują takie właśnie przypadki.
Trójwymiarowe USG to metoda która pokazuje niezwykle realny obraz dziecka w łonie matki. Bywa że takie badanie jest zlecane przez lekarzy w celu oceny pewnych szczegółów. Pod względem bowiem diagnostyki badanie trójwymiarowe zazwyczaj daje mniej danych niż te wykonywane w technologii 2D. jednakże dla rodziców tego typu badanie to nie tylko możliwość podziwiania swojego dziecka ale nagranie z takiego badania może stanowić doskonałą pamiątkę na długie lata. Zazwyczaj jeśli rodzice decydują się na takie badanie i chcą zachować jego nagarnie powinni pamiętać o przyniesieniu do gabinetu własnej płyty, na którą można je nagrać.
Koszty badań USG
Jeśli kobieta w ciąży jest pod kontrolą lekarza korzystając z jego usług jako osoba ubezpieczona w NFZ, wówczas obowiązkowe badania USG ma wykonywane za darmo. Oczywiście lekarz zobowiązany jest wystawić skierowanie i należy je wykonać we wskazanych ośrodkach, z którymi dany lekarz i NFZ mają podpisaną umowę. Jeśli lekarz uzna, iż zachodzi konieczność wykonania dodatkowych badań, również są one finansowane przez NFZ. Tak samo USG genetyczne, jeśli zachodzą przesłanki do wykonania takiego badania są realizowane jako usługa płatna na NFZ na podstawie wystawionego skierowania. Kobiety, korzystające z prywatnej opieki lekarskiej muszą się liczyć z tym, że zarówno koszty wizyty jak i koszty badań USG będą musiały pokrywać z własnej kieszeni. Jednakże w przypadku prywatnej opieki bardzo często badania USG są wykonywane nawet na każdej wizycie kontrolnej. Koszt podstawowego badania USG w prywatnym gabinecie zazwyczaj waha się od 100 do nawet 300 zł, w zależności od gabinetu. Stawki uzależnione są między innymi od tego, czy pacjentka zgłasza się jedynie na samo wykonanie badania USG czy też jest ono wykonywane razem z wizytą kontrolną. Wielu lekarzy bowiem wykonując badanie USG w czasie wizyty kontrolnej bierze za niego mniej, co cieszy przede wszystkim pacjentki. Obecnie ze względu na bardzo powszechne wykonywanie badań USG ceny USG prenatalnego czy trójwymiarowego zbliżone są do ceny tradycyjnego badania USG.
Korzyści z badania USG
Badanie USG przede wszystkim jest w stanie zapewnić przyszłej amie spokój i pewność co do prawidłowego rozwoju dziecka. W zależności od położenia dziecka w czasie badania lekarz może także dość szybko określić płeć dziecka, z czego korzysta obecnie bardzo wielu rodziców. Ponadto ultrasonografia wskazywana jest jako jedna z bezpieczniejszych technik dokładnego obrazowania, bez szkód dla kobiety jak przede wszystkim dla dziecka. Dlatego warto wykonywać przynajmniej obowiązkowe badania USG, aby mieć pewność prawidłowego rozwoju ciąży, oraz dodatkowe, jeśli takowe zaleci lekarz.
Najnowsze komentarze